Podróż poślubna na Cypr

Nikozja

Stolica Cypru i Cypru Północnego, zarazem największe miasto wyspy. Położone jest w środkowej części wyspy na równinie Mesaria, nad rzeką Pedias (Kalindere). Stanowi siedzibę rządu oraz główne centrum biznesowe. Nikozja jest stolicą jednostki administracyjnej Dystryktu Nikozja. Pomimo ostatnich symbolicznych gestów likwidacji małych fragmentów muru dzielącego miasto czynionych przez przedstawicieli obydwu społeczności zamieszkujących Nikozję, stolica Cypru nadal pozostaje jedyną na świecie podzieloną stolicą, z częścią północną (turecką) i częścią południową (grecką), oddzielonymi od siebie zieloną linią, strefą zdemilitaryzowaną utrzymywaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Niewielu jednakże używa terminów „Nikozja Północna” i „Nikozja Południowa”. Już po pewnym podziale stolicy w 1964 roku, turecka inwazja ostatecznie podzieliła miasto na pół w 1974 roku. Turcy cypryjscy uważają północną część Nikozji za stolicę nieuznawanego na arenie narodowej (a jedynie przez Turcję) państwa znanego jako Cypr Północny. Populacja części miasta pod kontrolą Republiki Cypryjskiej wyniosła pod koniec 2004 roku 270 000, plus dalsze 84 893 osoby w strefie tureckiej. Nikozja jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i turystycznym Cypru. Produkuje się tam m.in. tkaniny, skórę, ceramikę i plastik. Niedaleko miasta znajdują się kopalnie miedzi. Nikozja jest również siedzibą Uniwersytetu Cypryjskiego.

Klasztor w Ayia Napa

Pośród zgiełku nocnego życia klasztor Ayia Napa jest prawdziwą oazą spokoju. Stoi dokładnie w centrum miasteczka, niedaleko Platia Seferi. Pośrodku przybranego kwiatami, obramowanego łukowym krużgankiem dziedzińca tryska fontanna. Ośmioboczny zbiornik jest zdobiony reliefami i zwieńczony kopułą wspartą na czterech filarach. Woda wpada do niego z wylotu w kształcie głowy dzika, stanowiącego ujście zasilanego strumieniem akweduktu rzymskiego, który przyciągał tu osadników od czasów helleńskich. Sam kościół stoi poniżej poziomu lekko opadającego dziedzińca, po jego prawej (zachodniej) stronie. Nad wejściem widać półkolistą rozetę, a w dół wiodą schody prowadzące do mrocznego wnętrza. Rzymskokatolicka kapliczka tuż obok wejścia jest związana z pierwotnym celem budowy klasztoru, chociaż cudowna ikona dawno temu gdzieś przepadła. Po wyjściu ze świątyni warto przystanąć przed południową fasadą i rzucić okiem na morze, zbiornik z karpiami oraz dwa ogromne figowce, które rzekomo mają po sześćset lat. Potężny mur obronny zaprojektowali weneccy architekci, aby chronić dom modlitwy przed piratami. Zapewne nie podejrzewali, że w przyszłości odgrodzi on klasztor od hałaśliwych biesiadników – barbarzyńców ery nowożytnej. Interesujące Tornaritis Pierides Municipal Marine Life Museum (Muzeum Morza) mieści się w ratuszu. Placówkę sfinansowała Fundacja Pieridesa, która założyła również muzeum archeologiczne w Larnace. Większa część ekspozycji to kolekcja muszli i skamielin należących do przyrodnika George”a Tornaritisa oraz wypchane lub zakonserwowane okazy fauny morskiej. Aleja Nissi prowadzi do ładnej plaży o tej samej nazwie, 2 km na zachód od Ayii Napy. Niestety, sąsiedztwo kilku hoteli sprawia, że w szczycie sezonu ten kilkusetmetrowy pas piasku jest niebywale zatłoczony przez wczasowiczów, którzy równie tłumnie oblegają okoliczne punkty gastronomiczne. Spokojniejsza atmosfera panuje na wysepce, od której pochodzi nazwa plaży (nissí znaczy „wyspa”).

Meczet Hala Sultan

Meczet Hala Sultan Tekke to jedna z najważniejszych islamskich świątyń na Cyprze. Usytuowany jest on w północno-wschodniej części wyspy w malowniczej scenerii Jeziora Słonego. Świątynia ta usytuowana została w miejscu pochówku Umm Haram, która według legend była ciotką (ze strony ojca) samego Proroka Mahometa i zginęła w 649 roku podczas arabskiego najazdu na wyspę. Jak głoszą miejscowe opowieści podobno zabiła się w czasie oblężenia pobliskiej Larnaki spadając z muła. Jej grób oznaczony został trzema wielkimi głazami i z czasem stał się celem licznych pielgrzymek. Wkrótce potem powstała tu pierwsza świątynia. W swoim obecnym kształcie, wraz z przylegającym klasztorem meczet wzniesiony został w drugiej dekadzie XIX wieku. Budowla ta posiada charakterystyczną kopułę oraz minaret. Serem całego kompleksu jest oczywiście mauzoleum z grobem Umm Haram. Całość zaś otoczona została malowniczymi ogrodami. Żeby zwiedzić świątynię należy posiadać stosowny strój, a także przed wejściem zdjąć buty. W sąsiedztwie meczetu znajduje się słone jezioro (jedno z dwóch na wyspie), które zimą i wczesną wiosną napełnia się wodą i przekształca się w miejsce spotkań tysięcy flamingów, łabędzi i pelikanów. Latem woda w nim praktycznie całkowicie wysycha pozostawiając po sobie grubą warstwę soli. Obecnie obok Mekki, Medyny i Al. Aqsha w Jerozolimie, meczet Hala Sultan Tekke stanowi jedno ważniejszych miejsc pielgrzymkowych muzułmanów.

Twierdza Krzyżowców – Zamek Kolossi

Niedaleko miasta Limassol, w południowo-zachodniej części wioski Kolossi, stoi była twierdza krzyżowców – Zamek Kolossi, zwany również Komandoria. Jest to ważny przystanek na trasie szlaku, poświęconego tradycji uprawy winorośli i produkcji wina. Twierdza wybudowana została w XV wieku, na miejscu dawnej, XIII-wiecznej fortecy przez Wielkiego Komtura Zakonu Joannitów – Louis de Magnac. Zamek stanowił siedzibę Zakonu Joannitów (Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana z Jerozolimy) i był najważniejszą z należących do nich komandorii (komturii) na Cyprze. Przez moment w XIV wieku zamek wszedł w posiadanie Zakonu Templariuszy, ale po kilku latach wrócił z powrotem do pierwotnych właścicieli. Zamek to w rzeczywistości trzykondygnacyjna, 21 metrowa wieża, wybudowana na planie kwadratu. Z parteru na wyższe piętra prowadzi kamienna klatka schodowa. Na najniższym poziomie mieścił się prawdopodobnie magazyn, na piętrze kuchnia oraz drugie pomieszczenie – być może będące jadalnią. Na najwyższym piętrze znajdowały się pomieszczenia mieszkalne, należące do Komtura. Na południe od zamku usytuowany jest dziedziniec ze stajniami i pomieszczeniami magazynowymi. Zwieńczone okrągłą wieżą wejście do zamku leży w jego południowo-zachodnim narożniku. We wschodniej części natomiast znajdują się pozostałości po rafinerii trzciny cukrowej. Jest to długi i wąski budynek z kamienia. Na północ od niego znajdują się ruiny młyna wodnego, pochodzące z XIV wieku i wieży ciśnień. Na zwieńczonym blankami dachu, na który prowadzą spiralne, kamienne schody, znajduje się punkt widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasteczka i okolicy. Mieszkańcy zamku przez kilka stuleci uprawiali winorośl i trzcinę cukrową, z których produkowano cukier oraz słodkie wino, którego nazwa pochodzi od nazwy zamku – Commandaria. Obecnie wino to uważane jest za najstarszy trunek, produkowany pod tą samą nazwą od wieków.

Port w Kyrenie

Miejski port ze swoimi jachtami oraz rybackimi łodziami ulokował się między starymi murami obronnymi i fortem, na tle gór Beşparmak, tworząc wspaniały widok. Na półokręgu nabrzeża tłoczą się kawiarnie, bary, bistra, tuzin restauracji i mnóstwo sklepów. Siedząc pod parasolem przy lunchu albo pierwszym tego dnia drinku, widzi się rybaków rozładowujących swój połów i żeglarzy szykujących jachty do wyjścia w morze. Wieczorem ta pełna świateł „podkowa” czeka na gości z bogatą ofertą specjałów lokalnej kuchni. Gwieździste niebo przykrywa tętniącą życiem promenadę, a jasno oświetlone potężne mury i bastiony twierdzy wydają się być na wyciągnięcie ręki. Twierdza i port miały w historii decydujący wpływ na miasto. Handel z portami anatolijskiego wybrzeża przyniósł Kyrenii dobrobyt. Stojące na kotwicach łodzie mają tylko trzy metry wody pod kilem. Dla większych jednostek otwarto w latach 80. ubiegłego wieku nowy basen portowy położony dalej na wschód. W małej odgrodzonej rafą od morza zatoce, na wschód od zamku, prawdopodobnie istniał port rzymski. Dopiero od czasów bizantyjskich w ciągłym użyciu znajduje się dzisiejszy port jachtowy i rybacki.

Salamina

Salamina (Salamis) – starożytne miasto i port leżący na Cyprze, w VII wieku p.n.e główne miasto wyspy. Obecnie w tureckiej części wyspy, 5 km od Famagusty (tur. Gazimağusa). Starożytna Salamina leżała nad rzeką Pediajos na północ od góry Hyjal na wschodzie wyspy. Według legend jej założycielem był Teukros (Teucer) syn Telamona z Salaminy greckiej. Miasto zostało założone w XII wieku p.n.e. W V w. p.n.e. zostało stolicą cypryjskich miast. W 450 p.n.e. miała miejsce bitwa pod Salaminą stoczona między flotami grecką i perską w czasie wojen perskich. W I wieku w mieście żył apostoł święty Barnaba. Święty Paweł, Barnaba i Jan Marek głosili słowo Boże w tutejszych synagogach, co miało miejsce na początku pierwszej podróży misjonarskiej Pawła. W 116 r. podczas powstania, żydowscy rebelianci wymordowali całą ludność nieżydowską Salaminy. Powstanie zostało stłumione przez Rzymian, a Żydzi musieli opuścić miasto. Wrócili i osiedlili się w nim ponownie dopiero pod koniec XIX w. W IV wieku Salaminę nawiedziło trzęsienie ziemi, a następnie została odbudowana jako Konstancja przez Konstantyna Wielkiego. W 367 r. biskupem Salaminy (Konstancji) został Epifaniusz z Salaminy, który wcześniej przez ponad trzydzieści lat był ihumenem założonego przez siebie ośrodka monastycznego w judejskim Eleutheropolis. Jako biskup zachował zakonny ubiór i nadal prowadził monastyczny tryb życia, który wykształcił w nim surowość, skłonność do ascezy i bezkompromisowość w sprawach wiary. Był uznawany za wielkiego erudytę. Nauczał o pierwszeństwie Piotra wśród apostołów. Prace Epifaniusza są źródłem wielu informacji o wczesnym chrześcijaństwie, szczególnie o herezjach. Najważniejsze to: Panarion (o herezji) oraz Ankyrotos (o Trójcy Świętej), w którym zawarł tekst wyznania wiary identyczny z uchwalonym sześć lat później na II Soborze powszechnym w Konstantynopolu nicejsko-konstantynopolitańskim wyznaniem wiary. Zaś Panarion („Apteczka domowa”; (łac.) Contra haereses panaria), to jego największe dzieło. Napisał je między rokiem 374 a 376, opisując w nim 80 herezji, z których 20 należało do okresu przedchrześcijańskiego. Sama nazwa dzieła określa jego cel: zapobieganie herezjom lub leczenie duszy ze skutków ich jadu.

Wzgórza Kyrenii

Wzgórza Kyrenii zwane Pendadahtilos, czyli 5 palców, ciągną się wąskim pasem wzdłuż północnego wybrzeża, na długości 160 km. Są to równoległe pasy wzgórz poprzecinane dolinami, o przebiegu południkowym. Najwyżej obszar ten wznosi się na wysokość 1024 m n.p.m. Południowe stoki wzniesień pozbawione są roślinności, natomiast od strony północnej, wzgórza porastają gaje oliwkowe, drzewa świętojańskie oraz roślinność typu makkia.

Równina Centralna

Równina Centralna, zwana Messaorią, rozciąga się w środkowej części wyspy od Zatoki Morfou na zachodzie do zatoki Famagusta na wschodzie. Jest to obniżenie pomiędzy dwoma pasmami górskimi: Wzgórzami Kyrenii na północy wyspy, a Górami Troodos na południu. Jest to równina pokryta osadami nanoszonymi przez rzeki i strumienie, spływające z obu pasm. Wschodnia część równiny, gdzie występują żyzne gleby, jest głównym obszarem rolniczym wyspy. Krajobraz jest tam monotonny i pozbawiony jest drzew. Odmienna jest część zachodnia, urozmaicona kilkoma dolinami porośniętymi gajami oliwkowymi.

Góry Troodos

Góry Troodos zajmują 50% powierzchni wyspy. Masyw ten, zbudowany ze skał wulkanicznych, porozcinany jest głębokimi dolinami. Najwyższym szczytem gór, a zarazem całej wyspy, jest Olympus (1951 m n.p.m.). Zbocza gór porośnięte są lasami sosnowymi, dębowymi i cedrowymi, wśród których żyją górskie zwierzęta m.in. muflony. Na tym obszarze dość gęsto rozsiane są cypryjskie klasztory. Na terenie górskim również są największe opady deszczu. Pada jednak tylko zimą i to niewiele, mniej niż w ciągu roku w Polsce (400- 600 mm). Opady śniegu występują tylko w najwyższych partiach Gór Troodos. Sieć rzeczna Cypru jest bardzo uboga, a wiele rzek i strumieni ma charakter sezonowy. Jedynie cieki spływające z gór mogą nieść wodę przez cały rok. Nawet największa rzeka Cypru – Pedias – jest rzeką okresową.

Słone Jeziora

Brak jest naturalnych jezior, wybudowano jednak kilka sztucznych zbiorników retencyjnych. Na południu wyspy, w pobliżu Larnaki i Limmasol, występują dwa słone jeziora. W okresie letnim wysychają, pokrywając się wówczas warstwą białej soli.