Podróż poślubna do Turcji

Pamukkale

Pamukkale (tur. Bawełniany zamek lub Bawełniana twierdza) to turecka miejscowość położona w dolinie Cürüksu (w starożytności zwanej Doliną Lycos), około 18 km od Denizli. Słynie z wapiennych osadów powstałych na zboczu góry Cökelez. Wypływająca z gorących źródeł woda, bogata w związki wapnia i dwutlenek węgla, ochładzając się na powierzchni, wytrąca węglan wapnia, którego osady układają się w nacieki i stalaktyty. Na zboczu góry, wykorzystując nierówności terenu, powstają progi, półkoliste i eliptyczne baseny wody termalnej, ukształtowane w formie tarasów, oddzielone od siebie obłymi zaporami, po których spływa woda. Proces ten trwa nieprzerwanie od około 14 tysięcy lat. Twory te w czasach rzymskich nazywane zostały trawertynami. Władze tureckie objęły teren ochroną tworząc w tym miejscu Park Narodowy, który objęło swoim patronatem UNESCO, wpisując go na listę światowego dziedzictwa przyrodniczego. Park Narodowy utworzono w celu ochrony trawertynów. Pobudowane w górnej części zbocza hotele przyczyniły się do stopniowego wysychania źródeł wody termalnej i postępującej degradacji środowiska. W związku z tym władze tureckie nakazały zamknięcie hoteli a następnie ich rozebranie. Obecnie można oglądać ich pozostałości. W 1997 została zamknięta trasa prowadząca przez naturalne tarasy. Dla turystów udostępniona jest część południowa, wzdłuż wybudowanego przez ludzi wąskiego kanału, którym płynie woda termalna napełniając utworzone sztucznie baseny. Wejście na trawertyny, z uwagi na ochronę osadów, jest możliwe tylko po zdjęciu obuwia. Zawartość wapnia w spływającej wodzie jest tak wysoka, że może pokryć osadem grubości 1 mm powierzchnię około 4,9 km² rocznie. Betonowe zapory tworzące sztuczne baseny są już dokładnie przykryte tym osadem. Przepływ wody (ilość i miejsce płynięcia) jest regulowany przez pracowników parku tak, aby równomiernie zasilać naturalne i sztuczne baseny.

Hierapolis

Starożytne miasto położone na zboczu góry Cökelez, powyżej wapiennych tarasów Pamukkale, ok. 15 km od Denizli w południowo zachodniej Turcji (Anatolia). W starożytności było miastem frygijskim. Zostało założone najprawdopodobniej przez króla Pergamonu Eumenesa II na początku II wieku p.n.e.. Nazwa miasta wiązana jest z imieniem Hiery, żony Telefosa, króla Myzji, któremu oddawano w Pergamonie cześć jako herosowi i legendarnemu założycielowi. Hierapolis zostało zbudowane w miejscu, gdzie już znacznie wcześniej istniało osadnictwo, a zamieszkujące tu ludy oddawały cześć bogini – matce ziemi. Około 500 r. p.n.e. znajdowało się tu miasto zwane Cydrara. Lecznicze źródła przyciągały mieszkańców, a występujące na tym terenie trzęsienia ziemi niszczyły ich domy i świątynie. W 133 r. p.n.e., po śmierci ostatniego króla Pergamonu, Hierapolis przeszło pod panowanie Rzymian. W 17 r. p.n.e. silne trzęsienie ziemi zniszczyło całe miasto. Odbudowane już jako miasto rzymskie, ponownie zostało zniszczone przez silny wstrząs w 60 r., za panowania Nerona. Swój złoty okres przeżyło podczas sprawowania władzy przez Septymiusza Sewera i Karakallę. Po podziale Cesarstwa rzymskiego w 395 r. przeszło pod panowanie Bizancjum. Za panowania Konstantyna Wielkiego było stolicą Frygii i ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa. W tym czasie miasto otoczono murem obronnym. Czas wojny Bizancjum z Seldżukami (XI wiek) oraz późniejsza ekspansja osadników na terenie Anatolii przyczyniła się do stopniowego upadku miasta. Rok 1354 to kres jego historii. Silne trzęsienie ziemi ponownie zniszczyło miasto, a jego mieszkańcy opuścili je na zawsze. Na terenie Hierapolis zachowały się następujące obiekty: Wielkie Łaźnie, Ulica Frontiniusa, Świątynia Apolla, Łaźnia Rzymska, Plutonium, Nimfeum, Święta sadzawka, Teatr Rzymski, Nekropola, kościoły, Martyrium św. Filipa.

Efez

W starożytności jedno z 12 miast jońskich w Azji Mniejszej. Leżało przy ujściu rzeki Kaystros do Morza Egejskiego na terenie obecnej Turcji. Jeszcze przed przybyciem kolonistów greckich osiedlały się na tym terenie ludy Karów i Lelegianów. Zamieszkiwali oni zbocza wzgórza Ayasuluk. W 2015 r. stanowisko archeologiczne w Efezie zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Do Efezu prowadzą dwa wejścia: jedno od strony portu, drugie przez zbudowaną w na polecenie cesarza Wespazjana bramę w murach miejskich z czasów Lizymacha. Z bramy zachowały się tylko fragmenty. W pobliżu wejścia widoczne są pozostałości łaźni Variusa zbudowanej w II wieku oraz ruiny miejskiej agory z zachowanymi fragmentami bazyliki. Wcześniej (do IV wieku), w tym miejscu znajdował się cmentarz, przez który prowadziła święta droga. Zachowały się także fragmenty świątyni Izydy z I wieku. Inne zabytki to: Odeon, świątynia Dea Roma i Divus Julius, Prytanejon, Droga Kuretów, Świątynia Domicjana, Fontanna Polli, Monument Memmiusa, Brama Heraklesa, Fontanna Trajana, Domy na tarasach, Świątynia Hadriana, Łaźnie Scholastyki, Latryny, Świątynia Serapisa, Brama Mazeusa i Mitridiusza, Agora handlowa, Ulica Marmurowa, Wielki Teatr, Droga Arkadiusza, Kościół Marii Panny, Stadion. W Efezie znajdowała się słynna świątynia Artemidy (uznawana za jeden z siedmiu cudów świata), ale nie przetrwała ona do naszych czasów. Jej pozostałości znajdują się po drugiej stronie szosy łączącej Selçuk z Kuşadası.

Pergamon

Miasto w starożytnej Myzji, w Azji Mniejszej, stolica państwa pergameńskiego, współcześnie stanowisko archeologiczne w pobliżu miasta Bergama w Turcji, położonego poniżej starożytnego akropolu. W 2014 roku stanowisko zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Pergamon należał do najpiękniejszych miast hellenistycznych i był wspaniałym przykładem urbanistyki hellenistycznej. Za panowania dynastii Attalidów rozbudowano akropol pergameński, położony na wzgórzu o wysokości 300 m. Rozplanowanie licznych budowli i siatka ulic nawiązywały do ukształtowania terenu a całość otaczały mury obronne. W skład kompleksu wchodziły m.in.: wielka Biblioteka Pergamońska (druga po Bibliotece Aleksandryjskiej), której budowę rozpoczął Attalos I. Zbiory biblioteki liczyły ok. 200 000 zwojów); teatr dla 10 000 widzów. Rozwiązanie architektoniczne budowli wzorowane jest na teatrach greckich. Widownia została wbudowana w strome zbocze i rozbudowana mocno wzwyż na wąskim wycinku koła (ukształtowanie zbocza nie pozwoliło na wybudowanie typowej widowni opartej na planie zbliżonym do półkola); świątynia Dionizosa znajdowała się poniżej teatru, pozostały z niej nieliczne fragmenty; świątynia Ateny Polias, zbudowana na tarasie w sąsiedztwie biblioteki; dziedziniec z propylejami; pałac królewski i arsenał; słynny Wielki Ołtarz Zeusa (pergameński ołtarz) poświęcony Zeusowi i Atenie, zbudowany w II wieku p.n.e. dla uczczenia zwycięstwa nad Galatami. Elementy ołtarza zostały odkryte przez Carla Humanna i wywiezione za zgodą sułtana do Berlina, gdzie został zrekonstruowany w Muzeum Pergamońskim. Na tarasie akropolu pozostała jedynie podbudowa ołtarza; gimnazjon o wymiarach 200 na 150 metrów, o trzech kondygnacjach w których znajdowały się sale wykładowa, biblioteka, łaźnia i świątynia.

Troja

Starożytne miasto położone w Troadzie u zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej nad rzeką Skamander, współcześnie stanowisko archeologiczne w Turcji, na wzgórzu Hisarlık w pobliżu wsi Tevfikiye, w prowincji Çanakkale. Miasto jest szczególnie znane z wojny, opisanej w starogreckim poemacie epickim Iliada. Poemat ten przypisuje się Homerowi. Najprawdopodobniej powstał on w VIII lub IX wieku p.n.e. (jakkolwiek zawiera też starszy materiał). Odniesienia do Troi można znaleźć także w innym eposie Homera, Odysei. Homerycka legenda o Troi została wykorzystana przez rzymskiego poetę Wergiliusza w jego poemacie epickim Eneida. Według legendy miasto to zostało zdobyte za pomocą podstępu z koniem trojańskim. Obecnie uważa się, że Troja była miastem usytuowanym na wzgórzu Hisarlık w dzisiejszej Turcji. Pierwsze badania na tym terenie przeprowadził w latach 1871-1894 niemiecki archeolog-amator Heinrich Schliemann z asystującym mu od 1882 Wilhelmem Dörpfeldem. Odkryli oni na wzgórzu pozostałości 9 miast zakładanych w tym samym miejscu. Późniejsze badania z udziałem Carla Blegena w latach 1932-1938 przyniosły pierwsze poważne opracowanie naukowe. W 1989 roku pracę na tym terenie rozpoczęła misja Manfreda Korfmanna z Tybingi. Dopiero ta misja rozpoczęła prace nie tylko na cytadeli, ale też w tzw. dolnym mieście, które znajdowało się u jej stóp i miało kilkakrotnie większą powierzchnię. Opisana w Iliadzie Troja była najprawdopodobniej szóstym lub siódmym miastem zbudowanym na wzgórzu Hisarlık. Została zburzona w połowie XIII wieku p.n.e., albo na początku XII wieku p.n.e. Niektórzy uczeni identyfikują Troję z miastem zwanym przez Hetytów Wilusa. Ostatnie miasto (Troja IX) zostało założone przez cesarza rzymskiego Oktawiana Augusta w I wieku n.e. i upadło ostatecznie 300 lat później w czasach Bizancjum. Miasto to zostało wpisane na światową listę dziedzictwa kultury UNESCO w 1998 r.

Stambuł

Największe i najludniejsze miasto Turcji i jej centrum kulturalne, handlowe oraz finansowe. Rozciąga się po obu stronach cieśniny morskiej Bosfor, od północnego wybrzeża Morza Marmara do południowego wybrzeża Morza Czarnego. Położenie zarówno w europejskiej Tracji, jak i azjatyckiej Bitynii sprawia, że Stambuł jest jedną z dwóch (obok rosyjskiego miasta Magnitogorsk) metropolii świata znajdujących się na dwóch kontynentach. Jedno z największych miast świata, najludniejsze miasto Europy, stolica prowincji (il) İstanbul. Rozwinięty ośrodek przemysłowy, wytwarzający około ¼ produkcji kraju. Główne centrum finansowe Turcji, siedziba kilkudziesięciu banków i giełdy papierów wartościowych. Siedziba pięciu uniwersytetów, z których najstarszy – Uniwersytet Stambulski – został założony w 1453 roku. Pomimo zniszczeń miasto obfituje w wiele cennych zabytków z okresów bizantyńskiego i osmańskiego. Muzea: Hagia Sofia z VI wieku, Kościół Mądrości Bożej, Muzeum Mozaiki, Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej, Muzeum Archeologiczne, Muzeum Morskie, Muzeum Adama Mickiewicza, Muzeum Pera. Meczety: Meczet Dolmabahçe, Błękitny Meczet, Meczet Sulejmana, Meczet Sultan Eyüp, Nowy Meczet, Meczet Bajazyda, Meczet Rüstema Paszy, Meczet Fatih, Meczet Ortaköy. Kościoły: Kościół św. Jana Chrzciciela, Kościół Pokoju (św. Ireny), Kościół św. Sergiusza i Bachusa, Kościół Świętego Stefana, Kościół Teodozji, Kościół św. Marii od Mongołów, Kościół Chrystusa Wszechwidzącego, Kościół Pammakaristos, Kościół Myrelaion, Kościół św. Zbawiciela, Klasztor Chrystusa Pantokratora. Pałace: Pałac Porfirogenetów, Pałac Topkapi, Pałac Dolmabahçe, Pałac Beylerbeyi, Pałacyk Küçüksu, Pałac Gwiazd. Pomniki i obeliski: Obelisk Teodozjusza, Obelisk Konstantyna VII Porfirogenety, Kolumna Wężowa ze świątyni Apollina w Delfach, Kolumna Konstantyna – kolumna Konstantyna I Wielkiego. Inne ciekawe miejsca: Kryty Bazar, Bazar Egipsk, Hipodrom, podziemne cysterny na wodę, Akwedukt Walensa, Yedikule (Forteca Siedmiu Wież), Rumeli Hisarı, Anadolu Hisarı – Twierdza Anatolijska, Wieża Leandra, Wieża Galata, Mury lądowe, Tünel, Plac Taksim, Plac Bajazyda, Polonezköy.

Kapadocja

Kraina historyczna w tureckiej Anatolii, znana przede wszystkim z charakterystycznych form tufowych, tworzących księżycowy krajobraz, oraz z domów i kościołów wykutych w tufowych skałach. Kapadocja była aż do średniowiecza silnym ośrodkiem chrześcijaństwa oraz miejscem narodzin idei życia klasztornego. Najbardziej znane atrakcje turystyczne Kapadocji to: Üçhisar – skalne miasto, skalne kościoły, m. in. w Göreme i Soğanlı, podziemne miasta m. in. Kaymaklı i Derinkuyu (Podziemna Studnia) – największe z nich, tufowe doliny Kapadocji: Dolina Miłości i Dolina Wyobraźni, Soğanlı.

Konya

Miasto w południowej Turcji, na Wyżynie Anatolijskiej, u północnego podnóża Taurusu, stolica prowincji Konya. Posiada około 2 079 225 mieszkańców. Podobnie jak Kayseri (Cezarea Pontyjska), Konya (Ikonion) jest starym miastem rzymskim i bizantyńskim. Konya – dawna stolica Sułtanatu Seldżuków zapełniona jest interesującymi dziełami wczesnej sztuki tureckiej i islamskiej. Najważniejszy punkt zwiedzania to Muzeum Mevlany, zlokalizowane koło meczetu zbudowanego przez wielkiego Sinana za panowania Sułtana Selima II w XVI w. Budynek ten zamieszkiwał niegdyś Mevlana – Rumi, założyciel Zakonu Tańczących Derwiszy. Co roku od 10 do 12 grudnia odbywają się w Konyi uroczystości ku czci Rumiego. Centrum miasta zajmuje Alaettin Tepesi – wzgórze z seldżuckimi budowlami. Konya jest jednym z najbardziej religijnych i konserwatywnych miast w Turcji. Najbardziej interesujące miejsca w Konyi to: Mauzoleum Rumiego, Meczet Alladyna, Meczet Selimiye, Muzeum İnce Minareli Medrese, Muzeum Karatay Medrese, Muzeum Sircali Medrese, Muzeum etnologiczne, Muzeum Atatürka, Muzeum Archeologiczne, Muzeum Koyunoglu – Muzeum historii naturalnej, Çatalhöyük, Ikonium, Eflatumpınar.